Zoeken
Alle scholen in Vlaanderen en Brussel die erkend zijn door het Ministerie van Onderwijs en Vorming zijn verplicht een leerplan te volgen. Dit leerplan is het overzicht van de leerstof die in een klas behandeld wordt. De belangrijkste voorwaarde voor goedkeuring van een leerplan is dat de eindtermen en ontwikkelingsdoelen die de overheid heeft laten opstellen, er herkenbaar in aanwezig zijn.
Voor de katholieke scholen in Vlaanderen stelt de onderwijskoepel Katholiek Onderwijs Vlaanderen de leerplannen op.
Sinds 1 september 2018 is er een nieuw leerplan voor de kleuter- en lagere scholen van het gewoon onderwijs: 'Zin in leren, zin in leven', afgekort ZILL.
ZILL is een leerplan voor het basisonderwijs. In het secundair onderwijs worden de vakgebonden leerplannen gebruikt. Scholen van het buitengewoon onderwijs kunnen ZILL gebruiken als leidraad binnen hun werking.
ZILL is één leerplan voor kleuter- én lager onderwijs. Er is een samenhang van de leerstof over de leerjaren heen. De doelen in ZILL zijn minder gebonden aan de leeftijd van de leerlingen. ZILL vergemakkelijkt het differentiëren en klasoverstijgend (samen)werken.
Leerkrachten moeten op een geïntegreerde manier omgaan met het leerplan ZILL. Ze moeten aandacht hebben voor meerdere ontwikkelingsvelden tijdens één activiteit. In elke activiteit komen persoons- en cultuurgebonden ontwikkelingsvelden aan bod.
ZILL heeft ook een impact op de evaluatie van kinderen. In het verleden werd vooral productgericht geëvalueerd, dit wil zeggen via toetsen en beoordelingen (meestal punten) op het eindresultaat. Binnen ZILL neemt procesgerichte evaluatie een belangrijke plaats in. ZILL zet aan tot ontwikkelingsgericht onderwijs waardoor andere evaluatievormen een plaats innemen in het basisonderwijs, bijv. zelfevaluatie. Kinderen krijgen doorheen het proces van leren feedback en bijsturing. Rapporten met ‘enkel cijfermateriaal’ zijn onvoldoende.
Naast de cognitieve aspecten (kennis) gaat er ook veel aandacht naar vaardigheden en talenten. Door de ‘ZILL-bril’ kijken leerkrachten naar de totale ontwikkeling van elk individueel kind. Het proces (hoe iets tot stand komt) is ook erg belangrijk.
‘ZILL-ige’ leerkrachten benaderen de kinderen op maat. Kinderen krijgen kansen om andere talenten te tonen en te ontwikkelen.
ZILL versterkt de kinderen.
De leerinhouden worden geordend in 10 ontwikkelingsvelden: 4 persoonsgebonden en 6 cultuurgebonden ontwikkelingsvelden.
Persoonsgebonden ontwikkelvelden:
1. Socio-emotionele ontwikkeling
2. Ontwikkeling van een innerlijk kompas
3. Ontwikkeling van initiatief en verantwoordelijkheid
4. Motorische en zintuiglijke ontwikkeling
Cultuurgebonden ontwikkelvelden:
1. Ontwikkeling van oriëntatie op de wereld
2. Mediakundige ontwikkeling
3. Muzische ontwikkeling
4. Taalontwikkeling
5. Ontwikkeling van wiskundig denken
6. Rooms-katholieke godsdienst
Een ontwikkelveld heeft betrekking op een grote brok leerinhoud. Binnen elk ontwikkelingsveld wordt gewerkt met ontwikkelthema’s.
Het is belangrijk dat scholen hun ouders inlichten over hoe zij met ZILL werken in de school. Waar is ZILL zichtbaar op school? Wat betekent ZILL voor de leerkrachten en de directie? Wat zijn de voordelen’ voor de kinderen?
Scholen en ouderwerkingen spelen een cruciale rol om het ‘ZILL-denken’ over te brengen aan alle ouders. Ouders moeten weten dat niet enkel rapporten met percenten belangrijk zijn en dat niet elk kind op hetzelfde moment dezelfde leerstof krijgt binnen eenzelfde klasgroep.
Directies, leerkrachten en ouderwerkingen kunnen de ouders informeren op vele manieren: infoavonden, informatiebrieven, bijwoonlessen, infostand op het schoolfeest of andere evenementen, via de website… ‘ZILL-scholen’ betrekken ouders!
Het draaiboek ‘Zet je schOUDERS onder ZILL’ geeft schoolteams handvaten om met het nieuwe leerplan aan ouderbetrokkenheid te werken.
ZILL-website van Katholiek Onderwijs Vlaanderen
Draaiboek ‘Zet je schOUDERS onder ZILL’ (over ouderbetrokkenheid en ZILL)
ZILL-lied Scholengemeenschap De Speling Genk
Filmpje Plantyn & Katholiek Onderwijs Vlaanderen
VCOV maart 2021