Verbod op slimme apparaten

Vanaf 1 september 2025 is het verboden slimme apparaten te gebruiken in alle Vlaamse basis- en secundaire scholen. Slimme apparaten zijn apparaten die verbonden kunnen worden met: andere apparaten, telefoonnetwerken, andere (draadloze) netwerken (zoals WIFI of Bluetooth). Voorbeelden zijn: smartphones, tablets, smartwatches, laptops en GSM’s.

Het verbod geldt voor het gebruik van slimme apparaten tijdens de normale aanwezigheid op school. De normale aanwezigheid op school is voor de toepassing van het verbod op slimme apparaten de volledige periode voor de aanvang van de lessen 's morgens tot het einde van de laatste les van de lesdag. Leerlingen van de 3e graad secundair onderwijs mogen de apparaten op school wel gebruiken buiten de lessen, als de school dat toelaat. 

Het gaat zowel over het gebruik van eigen apparaten als apparaten die door de school worden voorzien. De school kan wel bepalen dat slimme apparaten nodig zijn om bepaalde onderwijsdoeleinden te bereiken, bijv. onderwijsdoelen rond mediawijsheid.

Het verbod op het gebruik van slimme apparaten komt er:

• om de focus, concentratie en schoolprestaties te bevorderen tijdens de lessen
• om het welbevinden van leerlingen en het sociaal klimaat op school te versterken
• om de privacy van medeleerlingen en leerkrachten te beschermen door het risico te verkleinen op het onterecht maken en verspreiden van beelden en filmpjes
• om de sociale druk bij ouders en leerlingen weg te nemen om telkens de nieuwste toestellen aan te kopen en zo de gelijke kansen te bevorderen
• uit voorzorg om de risico’s voor de veiligheid, ontwikkeling en gezondheid van kinderen en jongeren te verminderen.
  
  

Dit verbod geldt voor alle leerlingen in het basis- en secundair onderwijs.

Tenzij de school er anders over beslist, is het gebruik van slimme apparaten in uitzonderlijke gevallen wel toegelaten:

• Buiten de lessen voor leerlingen in: 

- de 3de graad van het voltijds gewoon secundair onderwijs en opleidingsvorm 4 van het buitengewoon secundair onderwijs,
- de kwalificatiefase en de facultatieve integratiefase van opleidingsvorm 3 van het buitengewoon secundair onderwijs,
- de opleidingen Verpleegkunde en Basisverpleegkunde van het hoger beroepsonderwijs.

• Voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en leerlingen die een slim apparaat nodig hebben omwille van redelijke aanpassingen of medische redenen. De school bepaalt deze uitzonderingen, bijvoorbeeld: communicatie-apps voor niet-verbale autistische kinderen, voorleessoftware, de opvolging van suikerwaarden voor kinderen met diabetes. 
• Tijdens extra-muros activiteiten als de directie of zijn afgevaardigde (bijvoorbeeld leerkrachten) toestemming geeft.
• Tijdens stages of werkplekleren. Dan gelden het arbeidsreglement en/of de afspraken met de werkgever.
• Bij persoonlijke omstandigheden en als de directie of zijn afgevaardigde (bijvoorbeeld leerkrachten) toestemming geeft. Het gaat dan over:

- individuele leerlingen in de 2de en 3de graad van het voltijds gewoon secundair onderwijs of opleidingsvorm 4 van het buitengewoon secundair onderwijs.
- in de kwalificatiefase en de facultatieve integratiefase van opleidingsvorm 3 van het buitengewoon secundair onderwijs.
- in de opleidingen Verpleegkunde en Basisverpleegkunde van het hoger beroepsonderwijs.

Van deze leerlingen wordt verwacht dat ze moeilijk nieuws zelf kunnen opvangen.

• Uitzonderlijke en ernstige omstandigheden. Het gaat bijvoorbeeld over leerlingen  waarvan 1 van de ouders ernstig ziek is en de leerling mantelzorger is of waarvan familie in een oorlogsgebied verblijft, van waaruit het moeilijk communiceren is.

Het verbod gaat in op 1 september 2025.
Het verbod is opgenomen in het decreet over de lerenden en de organisatie in het onderwijs. Dit decreet is momenteel (dd 22/05/25) nog niet definitief goedgekeurd door de Vlaamse Regering en het Vlaams Parlement.

Het verbod wordt opgenomen in het schoolreglement. De school bepaalt zelf of ze toelaat dat leerlingen hun toestel meebrengen naar school. De school bepaalt ook zelf het sanctiebeleid. De consequenties bij het overtreden van de regels moeten redelijk en proportioneel zijn. 

Het verbod hangt tevens vast aan het ICT-beleid van de school. In het ICT-beleid wordt nagedacht over, en ook keuzes gemaakt over bijv.: oplossingen voor praktische knelpunten, specifieke uitzonderingen, de communicatie over het verbod en de daaraan verbonden sancties, afstemming onder het schoolpersoneel van de op te volgen afspraken. 

Scholen zijn verplicht deze regelgeving toe te passen. Het verbod is een erkenningsvoorwaarde in het basisonderwijs en een financierings- en subsidiëringsvoorwaarde in het secundair onderwijs. De onderwijsinspectie kijkt hierop toe tijdens haar doorlichtingen en het erkenningsonderzoek.

Ouders kunnen hun stem laten horen via de ouderraad en de schoolraad. Er is een algemeen verbod, maar de school kan wel zelf beslissen om bepaalde uitzonderingen toe te laten. 

De school kan ook zelf beslissen of ze toelaat dat leerlingen de toestellen meebrengen en hoe en waar die dan opgeborgen moeten worden. Is dat in de boekentas van de leerling of voorziet de school een opbergsysteem waar de leerlingen ’s ochtends hun toestellen inleveren? 

Ook het sanctioneringsbeleid kan voorwerp van overleg zijn: hoe zal de school het verbod controleren? Welke sancties worden er genomen wanneer een leerling het verbod overtreedt? Hoe weten de leden van het schoolteam voor wie er eventueel een uitzondering toegestaan is? …

Ouders zijn belangrijk voor de school omdat zij het verbod vanuit een ander perspectief zien en zaken aan het licht kunnen brengen waar de school (nog) geen oog voor had. Daarnaast is het partnerschap tussen school en ouders belangrijk om het verbod te doen naleven. Ouders kunnen helpen door zelf geen berichten te versturen tijdens de schooluren en door hun kind op de voordelen te wijzen.

• Verbod op gebruik van smartphones en andere slimme apparaten, op Vlaanderen.be
• Verbod op slimme apparaten (smartphoneverbod) in het leerplichtonderwijs, omzendbrief NO/2025/01

VCOV, 22 mei 2025