Van basis naar secundair

Wie herinnert zich de eigen stap naar het secundair onderwijs niet meer? De eerste keer alleen met de fiets naar de grote school of de eerste keer alleen de bus nemen …  Juffen werden mevrouwen en meesters meneren. Het was een stap met een grote impact. Niet alleen op het sociaal-emotionele vlak zijn de gevolgen groot, ook voor de latere studie- en beroepskeuze is de overstap naar het secundair van groot belang. Sommige keuzes die gemaakt worden aan het begin van het secundair onderwijs beperken immers de toekomstige keuzemogelijkheden. Niet zelden leidt een verkeerde school- of studiekeuze tot frustraties, het gevoel te mislukken en een verhoogd risico op schoolmoeheid. Gelukkig kan het ook anders!

Denk op tijd na over je studiekeuze! Ga best al naar opendeurdagen en infomomenten als je kind in het vijfde leerjaar zit. Opendeurdagen en infomomenten worden soms voor en soms na de inschrijfperiode georganiseerd. Probeer uit te zoeken wanneer dat doorgaat, zodat je niet te laat bent!

Sinds de modernisering van het secundair onderwijs, kan je in de eerste graad voor enkele uren keuzevakken kiezen. Zo kan je al proeven van enkele mogelijke studierichtingen van de tweede graad secundair onderwijs.

Om je kind in te schrijven in een secundaire school, is het heel belangrijk om te weten of je je kind eerst moet aanmelden in deze school of niet. Aanmelden betekent dat je vooraf opgeeft in welke school (of scholen) je je kind wil inschrijven. Dat moet vaak al enige tijd op voorhand gebeuren. Klik hier voor meer informatie over (digitaal) aanmelden en inschrijven.

Tip: Check tijdig of de school of scholen die je in gedachten hebt werken met een aanmeldingssysteem! Een overzicht van de info per gemeente vind je op de website van het Departement Onderwijs en Vorming. Op onderwijskiezer staat per school aangegeven of je je wel of niet moet aanmelden. Kijk hiervoor naar het tabblad ‘infomomenten’. Check zeker ook de website van de school of neem contact op met het schoolsecretariaat. Zoek op wanneer en hoe je kan aanmelden.

Tip: Geef bij de aanmelding altijd meer dan 1 school op als dat kan. 

Let op: een aanmelding is geen inschrijving! Je moet nog altijd naar de school gaan om in te schrijven. 

Na de aanmelding krijg je een bericht:

• Heb je een plaats gekregen voor je kind? Kijk in welke school je je kind kan inschrijven. Schrijf zeker in voor de datum die vermeld wordt, anders verlies je je recht om in te schrijven en moet je afwachten of er nog vrije plaatsen zijn.
• Is er voorlopig geen plaats voor je kind? Dan krijg je een melding en uitleg over de stappen die je kan zetten om toch nog een plaats te vinden tijdens de vrije inschrijfperiode.

Sommige leerlingen krijgen voorrang op een school: voor de voorrangsregels verwijzen we naar de website van Onderwijs Vlaanderen. Je kan voor informatie ook terecht bij het Lokaal Overlegplatform, de gemeente of de school zelf. 

Wanneer een school leerlingen zich niet laat aanmelden of in de periode van de vrije inschrijvingen, schrijft de school leerlingen chronologisch in: wie eerst komt, krijgt als eerste een plaats. 

Meer info over digitaal aanmelden en inschrijven vind je hier.

• Op vanbasisnaarsecundair.be vind je nuttige tips, leuke filmpjes en duidelijke uitleg over hoe het secundair onderwijs in elkaar zit. Er is ook een leuke gids voor ouders om hun kind te begeleiden bij het keuzeproces. Deze gids werd vertaald naar 10 talen.
• Op www.onderwijskiezer.be vind je een overzicht van alle scholen, studierichtingen en beroepen, maar ook tests waarmee je kind zijn interesses en zijn studiemethode leert kennen. Onderwijskiezer.be biedt objectieve, onafhankelijke en kwaliteitsvolle informatie.
• De websites van scholen zijn een belangrijke informatiebron. Wat staat er in het schoolreglement? Wat zegt het opvoedingsproject? Welke buitenschoolse activiteiten worden er aangeboden? Hoe werkt de zorg? Hoe gaat de school om met ouders?... Al deze info kan je op de meeste schoolwebsites terugvinden.
• De rapporten die de inspectie maakt over scholen, kan je online terugvinden op deze site. Let wel op: de rapporten kunnen wel 5 tot 10 jaar oud zijn. Er kan al veel veranderd zijn ondertussen! 
• Ga naar scholenbeurzen. Deze worden vaak georganiseerd door de gemeente. De lagere school kan je vertellen of er ook in jouw regio een scholenbeurs is.
• Ga in het vijfde leerjaar naar opendeurdagen zodat je de sfeer kan opsnuiven en informatie kan inwinnen over het studieaanbod en het dagelijks schoolleven. Maak vooraf een lijstje met wat je te weten wil komen. Tip: bekijk de vragen uit het lijstje bij de brochure modernisering van de eerste graad secundair onderwijs.
• Praat met andere ouders, familie, kennissen, buren… Hoe kozen zij samen met hun kind een school? Welke zaken zijn voor hen belangrijk?
• Breng een bezoek aan het beroepenhuis waar je kennis kan maken met meer dan 40 technische en praktisch uitvoerende beroepen.

• Kijk en luister naar je kind. Wat doet je kind graag? Waar kan hij/zij uren mee bezig zijn? Waar is je kind goed in? Welke uitdagingen gaat hij/zij aan? Zijn/haar interesses zijn niet noodzakelijk die van broer of zus, of van jou.
• Waardeer het talent van je kind. Kijk niet alleen naar het rapport, maar ook naar waar je kind plezier aan beleeft buiten de schoolmuren.
• Beslis niet alles zelf, laat je kind (mee) kiezen. Bespreek waarom het een bepaalde keuze maakt.
• Leer je kind nieuwsgierig zijn, laat het zelf op ontdekkingstocht gaan. Mag het bijvoorbeeld helpen met eten maken? Verleg beetje bij beetje de grenzen. Zo krijgt het stilaan meer verantwoordelijkheid.
• Stel jezelf als een lerende ouder op. Jij moet ook dingen opzoeken. Doe dat samen met je kind. Maak samen een lijstje met de plus- en min kanten van elke optie en bekijk wat doorweegt.
• Moet je kind ‘zo hoog mogelijk’ mikken en denk je: ‘zakken’ kan altijd nog? Vind je dat techniek niets voor meisjes is? Laat je vooroordelen varen en hou alle opties open. Zo maak je samen met je kind een betere studiekeuze.
• Heel wat basisscholen werken met ‘Op Stap naar het Secundair Onderwijs’, een publicatie van de VCLB (Vrije Centra voor Leerlingenbegeleiding) om leerlingen te helpen bij de studie- en schoolkeuze. Ook voor de ouders is er soms huiswerk! Er zijn ook scholen die een eigen methode hebben uitgewerkt.

Het centrum voor leerlingenbegeleiding helpt de school om de leerlingen te begeleiden in hun studiekeuze. Bij de voorbereiding van de overgang van het basis- naar het secundair onderwijs en van de eerste graad naar de tweede graad secundair, komt het CLB vaak informatie geven in scholen. Dit gebeurt op vraag van de school. Je kan ook zelf bij het CLB aankloppen! Zij coachen je kind en versterken het in zijn keuzevaardigheden, zodat het zélf een keuze kan maken. De contactgegevens vind je op de schoolwebsite. Via CLBch@t kan je op bepaalde momenten chatten met een CLB-medewerker.

• Vraag toelichting aan de school over de genomen initiatieven rond school- en studiekeuze. Ga na waar de hulp van de ouderwerking van pas komt.
• Sensibiliseer alle ouders over het belang van een goede en tijdige school- en studiekeuze. Ouders die niet over een breed sociaal netwerk beschikken, missen de essentiële informatie waar andere ouders wel over beschikken zoals bijvoorbeeld het belang van op tijd inschrijven in sommige scholen.
• Denk samen met de school na over hoe alle ouders goed te informeren over het inschrijvingsbeleid. Lees bijvoorbeeld de informatiebrief na op het gebruik van vakjargon of moeilijke woorden waar de school zich niet bewust van is.
• Organiseer een oud-leerlingenbeurs waar de leerlingen tips en info krijgen van hun voorgangers rond studierichtingen, taakbelasting, examens…
• Organiseer een speeddate voor leerlingen met ouders: leerlingen kunnen op korte tijd vragen stellen over het beroep van hun gesprekspartner en daarna doorschuiven naar de volgende date.
• Help de school zoeken naar ouders die komen vertellen over hun beroep. Misschien kunnen de leerlingen ook op bezoek gaan?
• Organiseer een studie-informatiedag (SID-in)voor de zesdeklassers. Dit is een aanbod naar vooral laatstejaars SO maar kan ook op eigen initiatief voor de zesdeklassers van het basisonderwijs georganiseerd worden.
• Zet je beste beentje voor op de opendeurdag en heet potentiële nieuwe leerlingen en hun ouders hartelijk welkom. Laat zien dat er een dynamische ouderwerking is op school. Ouders met persoonlijke vragen verwijs je door naar de gepaste persoon, bijvoorbeeld de graadcoördinator of leerlingenbegeleider.
• Speel deze webpagina door naar de ouders van vijfde en zesdejaars.

http://vanbasisnaarsecundair.be/ (voor ouders en leerlingen)

http://pro.vanbasisnaarsecundair.be/ (voor professionelen)

https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/inschrijven-in-een-school

https://www.onderwijskiezer.be/

http://deschoolbrug.be/project/kies-raak/

https://www.klasse.be/?fwp_zoek=studiekeuze

Het beroepenhuis – tips voor thuis met o.a. een educatief spel voor thuis en info over beroepen

Overgaan of zittenblijven? Wie beslist?

Digitaal aanmelden en inschrijven

lokaaloverlegplatform.be: portaalsite met verwijzingen naar de websites van de verschillende LOP’s