Zoeken
De kwaliteit van onderwijs is belangrijk. Zonder kwaliteitsvolle leermiddelen wordt het moeilijk of zelfs onmogelijk om kwaliteitsvol onderwijs te realiseren. Maar juist op de leermiddelen komt al enige jaren veel kritiek. Vooral de zogenaamde ‘invulboeken’ liggen onder vuur omdat deze vaak erg duur zijn, soms niet volledig gebruikt worden en onvoldoende zouden bijdragen tot het leerproces. Daarom is er de Kwaliteitsalliantie, die onder andere een opsomming geeft van indicatoren die belangrijk kunnen zijn bij de keuze voor een leermiddel.
In het regeerakkoord 2019-2024 werd het voornemen opgenomen een ethische code te ontwikkelen m.b.t. de ontwikkeling en het gebruik van (invul)handboeken en onderwijssoftware. De term ‘ethische code’ schiep echter onjuiste verwachtingen en er werd besloten een Kwaliteitsalliantie in het leven te roepen. In die Kwaliteitsalliantie buigen alle partners zich over de kwaliteit in het aanbod en het gebruik van de leermiddelen. VCOV vertegenwoordigt samen met andere organisaties ouders in de Kwaliteitsalliantie.
In oktober kwam de publicatie ‘Naar een Kwaliteitsalliantie’ uit. Klik hier om de volledige publicatie te raadplegen.
Momenteel woedt een maatschappelijk debat over de complexe problematiek rond leermiddelen. De kostprijs en betaalbaarheid komen vaker ter sprake dan kwaliteit. Praktisch nut en kostprijs blijken vaak meer doorslaggevend te zijn bij de keuze voor een leermiddel dan de inhoud (is de inhoud correct, actueel, divers, eenvoudig te gebruiken, aanpasbaar voor leerlingen met zorgnoden, ... ?). De Kwaliteitsalliantie focust op die inhoud. Betrokken partners gingen met elkaar in gesprek en kwamen tot een lijst van indicatoren die de kwaliteit van het aanbod en het gebruik van leermiddelen bevorderen. De indicatoren onderbouwen de volgende vier kwaliteitscriteria:
- Het leermiddel ondersteunt het bereiken van de doelen van het curriculum.
- Het leermiddel ondersteunt het leer- en ontwikkelingsproces van de leerlingen.
- Het leermiddel garandeert gelijke kansen om te leren voor alle leerlingen.
- Het leermiddel ondersteunt leraren (impact op werkdruk, professionalisering).
VCOV gaf samen met en namens andere organisaties input voor het 3de kwaliteitscriterium (gelijke kansen voor alle leerlingen). Tijdens de overlegmomenten bleek dat we het moeilijk over de kwaliteit van de leermiddelen konden hebben zonder te wijzen op het gegeven dat heel wat leerlingen op 1 september op school starten zonder leermiddelen. ‘Alle leerlingen beschikken over al het schoolmateriaal op 1 september’ werd dan ook als belangrijke voorwaarde gezien en werd ook opgenomen in de rapportage van de Kwaliteitsalliantie.
Ook na de publicatie van het rapport blijft VCOV dit thema nauw opvolgen. We blijven betrokken partner in de Kwaliteitsalliantie door overlegmomenten op te volgen en door de engagementen, zoals geformuleerd in het rapport, op te nemen.
Het uiteindelijke streven is dat de indicatoren van de Kwaliteitsalliantie zullen doorgroeien tot een werkinstrument. Leerkrachten, vakgroepen, directies zullen keuzes moeten (blijven) maken voor bepaalde leermiddelen. Het is aan het schoolteam om te bepalen welke klemtonen ze willen leggen, welke indicatoren voor hun school belangrijk zijn. Dit wordt door vele zaken beïnvloed, bijvoorbeeld door het pedagogisch project van de school en de schoolpopulatie/leerlingengroep. De educatieve uitgeverijen werken aan een manier waarop hun leermiddelen duidelijk af te toetsen zijn aan de kwaliteitsindicatoren. Zo hopen we dat schoolteams kunnen kiezen voor kwaliteitsvolle leermiddelen die aansluiten bij hun pedagogische visie en handelen.
Tot slot blijft de VCOV zich samen met partnerorganisaties inzetten zodat alle leerlingen op 1 september kunnen beschikken over al het schoolmateriaal. We sensibiliseren ouderwerkingen over een kostenbewust beleid op school, roepen op om mee te doen aan de jaarlijkse Boekencheck en tonen hen de weg hoe zij dat vanuit een ouderwerking op school bespreekbaar kunnen maken. We werken goede praktijkvoorbeelden en inspirerende voorbeelden uit en delen o.a. 10 tips voor de ouderwerking en de schoolraad om mee te denken over het beleid inzake schoolboeken/leermiddelen.