De schoolraad: wie, wat, hoe?

Zoeken

De schoolraad: wie, wat, hoe?

Het participatiedecreet bepaalt dat elke school in Vlaanderen een schoolraad moet hebben (enkele uitzonderingen buiten beschouwing gelaten).

In een schoolraad bespreken vertegenwoordigers van alle betrokkenen thema’s die een reële invloed hebben op het schoolleven. Verschillende invalshoeken worden samen gelegd zodat een voorstel tot verandering van alle kanten belicht wordt. Een beslissing die gedragen wordt door alle partijen heeft meer kans tot slagen. Bovendien zorgt de schoolraad ervoor dat het schoolbeleid ingebed wordt in de ruimere schoolomgeving. Een school met een participatieve ingesteldheid leeft de democratische waarden voor op elk niveau.

1. Wat is de schoolraad?

De schoolraad is een verplicht overlegorgaan op school. Vertegenwoordigers van de ouders, leraren, lokale gemeenschap en (in het secundair onderwijs) de leerlingen bespreken er welbepaalde thema's met de directie en/of het schoolbestuur. Elke geleding bereidt de standpunten voor in de onderliggende raad. Zo worden de standpunten van de ouders voorbereid in de ouderraad.

Elke school (maar niet elke vestigingsplaats!) moet een schoolraad hebben. Schoolbesturen kunnen voor verschillende scholen één schoolraad oprichten op voorwaarde dat:
  1. deze scholen tot hetzelfde onderwijsniveau behoren (m.a.w. allemaal tot het basisonderwijs of allemaal tot het secundair onderwijs) én
  2. de vestigingen van al deze scholen zijn gelegen binnen dezelfde gemeente of binnen een straal van 2 km.


2. Wie zit er in de schoolraad?

De schoolraad bestaat uit evenveel - maar minimum 2 - vertegenwoordigers van ouders, personeel,  lokale gemeenschap en leerlingen (enkel in secundair onderwijs).

De lokale gemeenschap is de socio-economische of socio-culturele omgeving van de school, nl. leden van verenigingen, mensen met een verdienste op het vlak van onderwijs, wetenschap, economie of cultuur en met een betrokkenheid bij de school. De vertegenwoordigers van de lokale gemeenschap worden door de andere geledingen in de schoolraad gevraagd.

"Onze schoolraad is mooi samengesteld met de drie geledingen,
ook vanuit de twee gemeenschappen waar mijn twee vestigingen gevestigd zijn."

Als de schoolraad wil vergaderen om een advies op eigen initiatief op te stellen, kan dit zonder de aanwezigheid van het schoolbestuur of de directeur.


Om de 4 jaar wordt de schoolraad opnieuw samengesteld. Klik hier voor een stappenplan.


3. Wie is verantwoordelijk voor de samenstelling van de schoolraad?

De schoolraad wordt samengesteld door en uit afgevaardigden van de onderliggende raden: de ouderraad, de pedagogische raad en eventueel de leerlingenraad. De onderliggende raden bepalen zelf hoe ze de afgevaardigden uit hun midden aanduiden.

"Onze school beschikte niet over een decretale ouderraad. Wij hebben er de voorbije maanden, samen met de bestaande ouderwerkingen, infomomenten ingericht om de overstap naar 1 ouderraad te maken. In de loop van het tweede trimester is de nieuwe ouderraad geïnstalleerd en heeft dit nieuwe participatieorgaan de ouders voor de schoolraad aangeduid."

Als één van deze raden niet bestaat in een school, moeten de vertegenwoordigers voor die geleding gezocht worden via verkiezingen. Het schoolbestuur is hier verantwoordelijk voor. Indien er minder of evenveel kandidaten zijn dan het aantal plaatsen, dan worden de kandidaten als verkozen beschouwd en hoeft er geen stemming plaats te vinden. Een voorbeeldbrief om ouders uit te nodigen zich kandidaat te stellen, vind je hier.

De samenstelling van de schoolraad moet om de 4 jaar gebeuren. Bij de aanduiding van de leden worden er meteen plaatsvervangers aangeduid voor het geval er iemand de schoolraad eerder verlaat. Dit zal bijv. het geval zijn als een ouder geen kinderen meer heeft op de school.

Niet alleen het schoolbestuur, maar de ganse schoolgemeenschap heeft de opdracht om zich in te zetten voor de participatieorganen op school. Hieronder valt ook het streven naar een goede weergave van de schoolpopulatie in de samenstelling.


4. Wat doet de schoolraad?

4.1 Adviseren
De schoolraad kan aan het schoolbestuur op eigen initiatief een schriftelijk advies uitbrengen over alle thema's waarvoor de schoolraad overlegbevoegdheid heeft.

4.2 Overleggen
De schoolraad heeft overlegbevoegdheid over materies met een reële impact op het dagdagelijkse leven in de school. Het schoolbestuur legt daarom elk onderwerp van beslissing aan de schoolraad voor als het betrekking heeft op:


Het is niet altijd duidelijk of een onderwerp onder de decretaal bepaalde thema's valt of niet. Impact op het schoolleven of de schoolorganisatie is een goede maatstaf om dit te bepalen. Ook louter administratieve wijzigingen kunnen impact hebben of raken aan thema's waar de schoolraad formeel voor bevoegd is, bijv. het verschuiven van het studieaanbod tussen instellingsnummers van scholen verandert in de praktijk weinig, maar raakt aan het studieaanbod en moet dus in de schoolraad besproken worden. Of het aanvragen van een extra instellingsnummer om een extra directieambt te kunnen creëren: het aanstellen van een nieuwe directeur valt onder het overlegthema 'profiel van de directeur'. Schoolbesturen doen er dus goed aan om structuurwijzigingen steeds voor te leggen op de schoolraad.

4.3 Informeren en communiceren
De leden van de schoolraad hebben recht op informatie over de thema’s waarvoor ze bevoegd zijn. Indien tijdens of na een overleg blijkt dat er cruciale informatie ontbrak, dan wordt de desbetreffende beslissing van het schoolbestuur opgeschort.

De schoolraad heeft zelf ook een communicatie- en informatieplicht over zijn werking. De schoolraad moet personeelsleden, leerlingen en ouders regelmatig informeren. Indien een schoolbestuur een overleg vraagt over een ontwerp van beslissing die de schoolorganisatie en de eigenheid van de school fundamenteel verandert, dan moeten de leden van de schoolraad eerst de geleding die ze vertegenwoordigen informeren én raadplegen.

5. Hoe werkt de schoolraad?

De werking van de schoolraad wordt geregeld in een huishoudelijk reglement. Hierin bepaalt de schoolraad tenminste:

  • het aantal mandaten per geleding;
  • hoe nieuwe leden tijdens de mandaatperiode kunnen toetreden tot de schoolraad, en de redenen en de wijze waarop mandaten vervroegd beëindigd kunnen worden;
  • hoe ervaringsdeskundigen en experten kunnen betrokken worden;
  • de wijze van bijeenroeping en de vergaderfrequentie;
  • het tijdstip en de wijze waarop de agenda en de bijbehorende documenten worden bezorgd aan de leden van de schoolraad en aan de pedagogische raad, de leerlingenraad en de ouderraad;
  • de taken van de voorzitter;
  • de wijze van besluitvorming, met in het bijzonder de aanwezigheidsquota en de stemverhoudingen;
  • hoe de communicatie- en informatieplicht gerealiseerd wordt;
  • de afspraken rond het afzien van het recht op overleg;
  • de vakantieperiodes die de termijn schorsen waarbinnen het advies moet beantwoord worden en waarbinnen het overleg in de schoolraad dient plaats te vinden.


De schoolraad duidt een voorzitter aan. Dit kan iemand van buiten de raad zijn, maar dan heeft hij/zij geen stemrecht. Belangrijk om weten is dat de directeur noch een lid van het schoolbestuur voorzitter kunnen zijn omdat zij de gesprekspartner zijn van de schoolraad.

De schoolraad krijgt de nodige infrastructurele ondersteuning van het schoolbestuur, bijv. een geschikte vergaderruimte. Op verzoek wordt ook de nodige administratieve ondersteuning verleend, bijv. bezorgen van uitnodiging en verslag.


6. Tips voor een actieve schoolraad

De voorbeeldkalender voor de schoolraad geeft je zicht op de inplanning van de verschillende overlegthema's.

Klik hier voor meer tips voor een actieve schoolraad!


7. Informatie van de VCOV over de schoolraad
Heb je nood aan meer info of wens je concrete ondersteuning in verband met de schoolraad? Aarzel niet onze medewerkers te contacteren!


VCOV, maart 2021

Heb je een vraag voor VCOV? Contacteer ons!