Zoeken
Op basis van acht criteria reiken wij een aantal kapstokken aan waaraan het oudervriendelijke karakter van een school kan worden opgehangen.
1. HET GEBOUW EN DE INFRASTRUCTUUR
Een school met een oudervriendelijk gebouw heeft een duidelijke hoofdingang en bewegwijzering. Door zichtbare (prik)borden en vitrines verstrekt de school informatie over wie er allemaal werkt en aan welk thema of project er wordt gewerkt. De school geeft ouders het gevoel dat ze binnen mogen komen en welkom zijn. Het gebouw en de speelplaats zijn veilig, gezellig en schoon.
- Weten ouders waar ze hun fiets of auto kunnen parkeren?
- Is de school aangepast voor rolstoelen of kinderwagens?
- Is er op de speelplaats of in de inkomhal een bank waarop ouders kunnen wachten?
- Ziet iedere bezoeker snel en gemakkelijk waar de hoofdingang is?
- Zijn er wegwijzers naar de directie, het secretariaat, de toiletten,…?
- Is de inkom aangenaam en uitnodigend om binnen te komen?
- Is er een informatiebord voor allerhande activiteiten?
- Zijn er werken van de eigen leerlingen tentoongesteld?
- Zijn de gangen, trappen en toiletten goed onderhouden?
- Is er voor- en/of naschoolse opvang voor de leerlingen?
- Is er een infobord specifiek voor de ouderwerking?
2. HET ONTHAAL
De ontvangst is vriendelijk, uitnodigend en respectvol. De hartelijke manier van omgaan uit zich zowel in de persoonlijke en telefonische contacten als in de geschreven communicatie. Ouders krijgen het gevoel dat ze welkom zijn en dat ze met hun vragen terecht kunnen op school. Ouders krijgen de kans om een rustig gesprek te voeren met iemand van de school. Tijdens het inschrijfmoment krijgen ouders in verstaanbare taal informatie over de schoolwerking en de vier pijlers van de engagementsverklaring. Alle medewerkers van de school zijn in staat om een respectvol gesprek te voeren met de ouders.
- Kan je de directeur spreken bij het begin of einde van de schooldag?
- Worden ouders ook buiten de schooltijden ontvangen?
- Is er een medewerker van de school die zich engageert om te werken aan het onthaal van ouders?
- Kunnen ouders ook buiten de schooluren een afspraak maken met de directeur?
- Is de omgang aan de telefoon correct en vriendelijk?
- Worden ouders warm onthaald op het moment dat ze hun zoon of dochter inschrijven?
- Worden ouders voldoende geïnformeerd over de visie en identiteit van de school; en welke consequenties dit heeft voor de ouders?
- Worden de ouders voldoende geïnformeerd over het pedagogisch beleid?
- Worden de ouders voldoende geïnformeerd over het ‘rapport’ dat wordt gebruikt binnen de school?
- Weten de ouders wie zorgcoördinator is? wie de CLB-medewerker is? Waar en wanneer je hen kan bereiken?
- Weten ouders wat van hen verwacht wordt inzake oudercontacten, individuele begeleiding van hun kind, taalbeleid en aanwezigheid door de leerlingen?
- Krijgen ouders bij een afspraak ook eens een drankje aangeboden?
- Worden ouders ingelicht over de ouderwerking op de school
3. COMMUNICATIE OUDERS – SCHOOL
Een oudervriendelijke school zorgt ervoor dat informatie over de school en de oudervereniging op verschillende manieren wordt gecommuniceerd: schriftelijk (bvb. nieuwsbrief, website, e-mail) en mondeling (bvb. Informatie- en kennismakingsavond voor (nieuwe) ouders). De school levert inspanningen om goed te communiceren met ouders. Er is nagedacht over de wijze waarop de informatie op tijd, regelmatig en in begrijpelijke taal aan ouders wordt gegeven. De school houdt rekening met ouders uit een andere cultuur en hun taal. Ouders en school zorgen samen voor een positieve sfeer.
- Heeft de school een nieuwsbrief?
- Welke communicatietechnieken gebruikt de school naar de ouders?
- Worden ouders regelmatig geïnformeerd over de thema’s waarrond er wordt gewerkt in de school of in de klas?
- Wordt er jaarlijks een activiteitenplanning verspreid?
- Worden alle ouders bereikt met de informatie?
- Verstaan alle ouders de informatie die door de school wordt verspreid?
- Is er een kennismakingsbijeenkomst of informatieavond voor nieuwe ouders op school?
- Zijn er duidelijke afspraken over de inhoud en de manier waarop er wordt gecommuniceerd met nieuw samengestelde gezinnen?
- Weten ouders wat er wordt besproken binnen de ouderraad of de schoolraad?
- Weten ouders hoe ze eventueel kunnen meedenken en meehelpen binnen de school en binnen de oudervereniging? (vb. afhalen van kinderen,…)
- Worden ouders tijdig en correct geïnformeerd over wijzigingen in de schoolorganisatie? (vb. wijziging van zwemuur,…)
- Worden ouders, volgens de leeftijd van hun kinderen, voldoende en begrijpbaar geïnformeerd over rechten en plichten van hun kinderen in verband met onderwijs, gezondheid,…?
- Is er een beleid inzake de omgang en communicatie met anderstalige ouders?
- Heeft de school een communicatieplan voor crisissituaties?
- Zijn er initiatieven om het gebruik van het Nederlands te stimuleren?
4. OUDERCONTACTEN
De school staat open voor informele contacten tussen leerkrachten en ouders. De school engageert zich om voldoende vaste, formele contactmomenten te plannen op uren die haalbaar zijn voor elke betrokkene. Het rapport is begrijpelijk. Een oudervriendelijke school maakt duidelijk kenbaar wat de bedoeling is en wat er van ouders wordt verwacht bij (rapport)gesprekken. Zo lichten de ouders de school in over problemen die ze thuis ervaren en over speciale, noodzakelijke zorg voor hun kind. De medewerkers van de school gaan op een respectvolle manier met ouders om tijdens oudercontacten. De leerkrachten laten blijken dat zij zicht hebben op het kind en zijn verdere loopbaan; en op de mogelijke inbreng van henzelf en van de ouders. Moeilijke (zorg-)gesprekken worden zorgvuldig gevoerd en ouders worden betrokken bij het zoeken naar oplossingen in geval van problemen. Bovendien worden ouders aangemoedigd om (extra) contact te zoeken als zij dat wensen.
- Zijn er minstens 2 rapportbesprekingen met ouders?
- Ervaren de ouders het rapport als duidelijk en begrijpelijk?
- Praat de school met ouders over mogelijke extra zorg of externe hulp voor kinderen?
- Worden ouders betrokken bij het zoeken naar oplossingen in geval van problemen?
- Maken leerkrachten afspraken met ouders over hun rol bij het begeleiden van hun kinderen? (vb. bij huiswerk, lezen, oefenen,…)
- Maken leerkrachten ouders samen afspraken in geval van ongewenst gedrag?
- Weten ouders wat van hen verwacht wordt op het vlak van begeleiding en ondersteuning van hun kind?
- Wordt er op een opbouwende manier gepraat over kinderen op oudercontacten?
- Hebben ouders het gevoel dat de leerkrachten weten hoe hun kind in elkaar zit, welke de beschikbare capaciteiten aanwezig zijn en welk traject kan gevolgd worden?
- Rapporteren de leerkrachten op een respectvolle manier over een kind?
- Zijn de uren waarop de officiële oudercontacten plaatsvinden ook haalbaar voor alle ouders? Bijvoorbeeld na 19.00 uur voor werkende ouders?
- Kunnen gescheiden ouders eventueel op vraag, afzonderlijk terecht bij de leerkrachten?
- Kennen de ouders de data van de oudercontacten bij het begin van het schooljaar?
- Gebeuren er eventueel huisbezoeken indien dit nodig en nuttig zou zijn?
- Is er binnen de school vorming voor personeelsleden rond de communicatie met ouders op oudercontacten?
- Werd er nagedacht over het oudercontact voor ouders in andere gezinsvormen dat de traditionele?
5. ACTIVITEITEN VOOR OUDERS
In een oudervriendelijke school is er openheid en ruimte voor diverse ontmoetingskansen, vormende en ondersteunende activiteiten.
- Zijn er ontmoetingsactiviteiten of feesten waarop de ouders worden uitgenodigd?
- Zijn de personeelsleden van de school ook aanwezig op dergelijke ontmoetingsactiviteiten?
- Zijn er activiteiten op schoolniveau of per klas waaraan ouders of grootouders kunnen meewerken?
- Komen de meeste ouders ook naar die activiteiten?
- Worden er vormingsavonden of informatieavonden georganiseerd rond een interessant thema voor ouders?
- Wordt aan ouders gevraagd over welk thema ze graag een infoavond zouden hebben?
- Worden er cursussen aangeboden voor ouders? Voorbeeld: computer, opvoeding, taallessen,…
- Maakt de school gebruik van een ouderenquête als basis om de werking te verbeteren?
6. OUDERPARTICIPATIE
De school biedt ouders kansen om actief te zijn binnen een oudervereniging. Ouders kunnen zich vanuit hun interesses en mogelijkheden inzetten als losse medewerker, lid van een (tijdelijke) werkgroep, contactouder, bestuursvrijwilliger in de ouderraad en/of gemandateerde ouder in de schoolraad. In een oudervriendelijke school wordt er, indien mogelijk rekening gehouden met standpunten en adviezen van de ouders. Alle ouders worden regelmatig bevraagd wanneer er beslissingen moeten worden genomen over thema’s die van invloed zijn op ouders en kinderen.
Ouders kunnen in de schoolraad mee advies uitbrengen rond het studieaanbod, de busbegeleiding, het nascholingsbeleid, de samenwerkingsverbanden met andere scholen en andere projecten of experimenten.
Een oudervriendelijke school overlegt ook met de ouders in de schoolraad over het schoolreglement, de schoolrekeningen, het schoolwerkplan, de samenwerking met het CLB, de extra muros-activiteiten, de aanwendingscriteria voor het lestijdenpakket, het welzijns- en veiligheidsbeleid en mogelijke stages van leerlingen.
- Is er een ouderraad op de school?
- Is er een schoolraad op de school?
- Is er een ouderwerking op de school?
- Zijn de ouders in de schoolraad aangeduid door en uit de ouderraad?
- Worden alle ouders van de school bevraagd wanneer er beslissingen worden genomen die belangrijk zijn voor alle ouders?
- Heeft de schoolraad ook invloed op genomen beslissingen? Werd er rekening gehouden met het standpunt van de ouders?
- Is er een goed overleg tussen de ouderraad en de leerkrachten bij het organiseren van activiteiten?
- Kan de ouderraad, in samenspraak met de school, zelf acties op touw zetten of initiatieven nemen?
- Zijn er voldoende ouders die regelmatig klaarstaan om een handje te helpen?
- Werken jullie met takenlijsten voor het aantrekken van vrijwilligers?
- Peilt de school (schoolraad, directie,..) op geregelde tijden naar de tevredenheid bij ouders?
- Worden in dat geval de resultaten ook teruggekoppeld naar de ouders?
- Werden in het verleden al verbeteringen doorgevoerd die voortvloeiden uit vragen of suggesties van ouders?
- Worden vrijwillige ouders ook af en toe bedankt voor hun inzet voor de school of de ouderraad?
- Worden nieuwe ouders warm onthaald als zij zich aanbieden als vrijwilliger?
- Is er een ideeënbus waarin ouders hun vragen of suggesties kunnen deponeren?
- Worden de resultaten van een officiële doorlichting door de inspectie met de ouders besproken als ze betrekking hebben op de ouders?
7. SCHOOLKOSTEN EN REGLEMENT
Ouders worden bij het begin van het schooljaar, en op een begrijpelijke manier geïnformeerd over het bedrag en de bestemming van de schoolkosten. Het schoolreglement bevat naast de vier pijlers van de engagementsverklaring ook een charter waarin de wederzijdse afspraken tussen ouders en school overzichtelijk en duidelijk zijn weergegeven. Ouders weten hoe en bij wie ze terecht kunnen als ze problemen hebben met de schoolrekening, met het rapport of met de samenlevingsafspraken van hun zoon/dochter op school. Ouders weten ook wat ze kunnen doen en bij wie ze moeten zijn als ze het moeilijk hebben om te betalen.
- Krijgen de ouders elk jaar, bij de start van het schooljaar, een schoolreglement om te ondertekenen voor akkoord?
- Worden ouders via de ouderraad en de schoolraad betrokken bij het bepalen van de schoolkosten?
- Weten ouders bij het begin van een schooljaar hoeveel hen gaat kosten?
- Is er een werkgroep die nadenkt over manieren om de kosten te drukken?
- Zijn de ouders geïnformeerd over kledingvoorschriften voor de leerlingen?
- Weet je als ouder bij wie je terecht kan bij problemen met de schoolrekening?
- Is de privacy van ouders en kind voldoende beschermd in geval van betalingsproblemen?
- Weten ouders bij wie ze terecht kunnen bij problemen met het schoolreglement of bij een tuchtprocedure?
- Is er een hoofdstuk in het schoolreglement rond de engagementsverklaring?
- Is er een charter of akkoord opgesteld over de wederzijdse afspraken uit de engagementsverklaring tussen ouders en school?
8. SCHOOL EN OMGEVING
Elke school is ingebed in de eigen omgeving. In een optimale situatie is dat een relatie waarbij zowel de school als de samenleving elkaar kunnen helpen en ondersteunen. Actieve ouders in de school of oudervereniging zijn meestal ook zeer actieve deelnemers aan allerhande activiteiten in het dorp of de stad. Heel vaak zijn zij de drijvende kracht achter heel veel lokale initiatieven of organisaties. Vanuit hun verenigingsleven kunnen zij een hulpvraag richten naar de school. Op heel veel vlakken kunnen school, ouders en lokale gemeenschap elkaar ondersteunen en wederzijds versterken. Dat kan gaan om het ter beschikking stellen van een turnzaal, een eetzaal, een vergaderlokaal, een leslokaal, extra parkeerruimte voor een weekendactiviteit,… Soms kan zelfs een beamer, een scherm, een klankinstallatie, een schoolbusje wonderen doen voor het lokale gemeenschapsleven.
Daarnaast doet een oudervriendelijke school beroep op capaciteiten en kansen uit de eigen omgeving om het pedagogisch proces te verlevendigen of te versterken. Ouders of grootouders kunnen worden uitgenodigd om mee te helpen als leesouder, zwemouder,…
Ouders of grootouders kunnen hun ervaringen uit andere organisaties delen met de school en de leerlingen. We denken aan cultuur, reiservaringen, ….
- Kunnen ouders eventueel in de school terecht voor een feestje in de eetzaal?
- Kan een plaatselijke vereniging in de school terecht voor een training buiten de schooluren?
- Mag een lokale vereniging vergaderen in een schoollokaal buiten de lesuren?
- Kan een buurtcomité al eens beroep doen op de school voor extra parkeerruimte tijdens een activiteit?
- Kan een vereniging voor anderstaligen beroep doen op een leslokaal voor het organiseren van Nederlandse lessen of inburgeringcursussen buiten de lesuren?
- Kan een plaatselijke jeugdvereniging eens beroep doen op een schoolbusje voor een verplaatsing tijdens het weekend?
- Werkt de school samen met allochtone organisaties en ouders voor informatie over de eigen cultuur van die gemeenschappen?
- Werkt de school samen met de gemeentelijke diensten voor een cultureel aanbod voor de leerlingen?