Zoeken
Het participatiedecreet bepaalt dat elke school in Vlaanderen een ouderraad kan oprichten. De oprichting is verplicht als minstens 10% van de ouders er om vraagt. De bedoeling is na te gaan of er een draagvlak is voor de oprichting.
Bestaande oudercomités of andere vormen van ouderwerking, kunnen zich omvormen tot een decretale ouderraad. De VCOV verkiest dit boven het naast elkaar bestaan van verschillende oudergroepen.
Twijfel je of je ouderwerking een oudercomité of ouderraad is? Gebruik de checklist!
De ouderraad bestaat uit ouders met kinderen op de school. Ouders die geen kinderen meer hebben op de school, kunnen geen lid zijn. Onder ouders vallen alle personen die het ouderlijk gezag uitoefenen, of in rechte of in feite de leerling onder hun bewaring hebben. Plusouders vallen hier niet onder. Zij kunnen dus niet toetreden tot de ouderraad.
De directeur maakt geen deel uit van de ouderraad, maar kan wel uitgenodigd worden. Dit is heel belangrijk voor een goede communicatie en samenwerking. Het is ook mogelijk andere personeelsleden uit te nodigen, via een vaste vertegenwoordiger of een beurtrol of ...
Het decreet legt geen onverenigbaarheden vast. De ouderraad neemt best in het huishoudelijk reglement op hoe hiermee omgegaan wordt. Een personeelslid met kinderen op de school heeft het recht om als ouder toe te treden tot de ouderraad. Om belangenvermenging te voorkomen, raadt de VCOV aan dat deze personen geen bestuursfunctie zouden opnemen of afgevaardigd zouden worden naar de schoolraad.
De ouderraad wordt samengesteld voor een periode van vier jaar. De VCOV raadt wel aan om jaarlijks een oproep te doen naar nieuwe leden.
Het is de huidige ouderraad die bepaalt hoe de volgende ouderraad na vier jaar zal samengesteld worden. Meestal gebeurt dit door middel van een oproep die aan alle ouders bezorgd wordt via een brief, flyer ... Als de ouderraad dit niet doet (of er is geen ouderraad) dan organiseert het schoolbestuur verkiezingen. Iedere ouder kan zich kandidaat stellen. Als er minder of evenveel kandidaten zijn dan het aantal plaatsen, zijn alle kandidaten van rechtswege verkozen en eindigt de verkiezingsprocedure. Met andere woorden, dan moet er niet gestemd worden.
Hoe de ouderraad ook wordt samengesteld, alle ouders moeten op de hoogte zijn en de kans krijgen toe te treden. De democratische werking is heel belangrijk.
De ouderraad geeft op vraag van de schoolraad of op eigen initiatief advies aan de schoolraad. Dit kan gaan over alle thema's waarover de schoolraad overleg moet plegen met het schoolbestuur. Om het advies goed te kunnen voorbereiden, heeft de ouderraad recht op informatie. De ouderraad heeft op zijn beurt een informatie- en communicatieplicht over de activiteiten en standpunten.
De ouders in de schoolraad kunnen afgevaardigd worden door de ouderraad. Doet de ouderraad dit niet, of is er geen ouderraad, dan moet het schoolbestuur verkiezingen organiseren om de ouders te vinden voor de schoolraad.
Een ouderraad hoeft zich niet te beperken tot de bevoegdheden van het participatiedecreet. De VCOV onderscheidt vier kerntaken:
1. informeren en communiceren over opvoeding en onderwijs,
2. ontmoetingsactiviteiten organiseren voor ouders en school,
3. de school praktisch en/of financieel ondersteunen,
4. meedenken met de school.
De werking van de ouderraad wordt vastgelegd in een huishoudelijk reglement. Er moeten afspraken gemaakt worden over:
1. de wijze van samenstelling;
2. het aantal mandaten;
3. hoe nieuwe leden tijdens de mandaatperiode kunnen toetreden tot de raad, en de redenen en wijze waarop mandaten vervroegd beëindigd kunnen worden;
4. hoe de afvaardiging naar de schoolraad gebeurt;
5. hoe ervaringsdeskundigen en experten kunnen betrokken worden;
6. de wijze van bijeenroeping en de vergaderfrequentie;
7. de wijze van besluitvorming;
8. hoe de communicatie- en informatieplicht gerealiseerd wordt;
9. de vakantieperiodes die de termijn schorsen waarbinnen het advies van de ouderraad beantwoord moet worden.
De ouderraad krijgt de nodige logistieke ondersteuning van het schoolbestuur, bijv. een geschikte vergaderruimte.
Hoe de ouderraad zich structureert, ligt niet vast. De meeste ouderraden verkiezen een dagelijks bestuur dat bestaat uit voorzitter, secretaris en penningmeester. Naast het bestuur kunnen er thematische werkgroepen zijn: de grote lijnen worden bepaald in de ouderraad, maar de werkgroepen diepen die verder uit. Op de vergaderingen wordt er verslag uitgebracht van de werkzaamheden van de werkgroepen. Ook leden van het schoolteam kunnen hier deel van uitmaken.
Sommige ouderraden streven ernaar alle klassen of alle leerjaren te vertegenwoordigen via klasafgevaardigden of klasouders.
Het participatiedecreet gaat er niet vanuit dat een ouderraad winstgevende activiteiten organiseert en dus financiën beheert. Toch is dit mogelijk. Veruit de meeste ouderraden zorgen voor financiële steun voor de schoolwerking. Deze financiën moeten opgenomen worden in de schoolboekhouding. Het schoolbestuur is hiertoe verplicht door de VZW-wetgeving.
De ouderraad kan een eigen rekening hebben, zelf het overzicht bewaren op in- en uitgaven, maar de rekening moet terug te vinden zijn in de schoolboekhouding. Goede afspraken over volmachten en besteding van de financiën zijn noodzakelijk.
De ouderraad moet voor de organisatie van activiteiten steeds de goedkeuring hebben van de school. Het schoolbestuur staat dan in voor de verzekering van de leden van de ouderraad. De burgerlijke aansprakelijkheid wordt gedekt door de schoolpolis. Naast de aansprakelijkheidsverzekering kan de school nog een verzekering afsluiten voor lichamelijke ongevallen en voor rechtsbijstand. De VCOV raadt aan de verzekeringsagent uit te nodigen voor een toelichting over de verzekering van de (activiteiten van de) ouderraad.
Ouderraad versus oudercomité
- Organisatiemodellen
- Checklist oudercomité of ouderraad
- Stappenplan opstarten ouderraad
- Van oudercomité naar ouderraad + Schema van oudercomité naar ouderraad
- Voorbeeld oproepingsbrief ouderraad
De werking van een ouderraad
- Doelstellingen en taken van een ouderwerking of ouderraad
- Huishoudelijke reglement (voorbeeld)
- Leidraad voor het opstellen of aanpassen van het huishoudelijk reglement
- Functies in de ouderraad
- Inhoudelijk werken in de ouderraad
- Adviesthema's t.a.v. de schoolraad
- Een diverse en representatieve ouderwerking
Financiën en verzekering
- Financiën en aansprakelijkheid van de ouderwerking
- Afsprakennota financiën
- Checklist financiën ouderraad - Checklist financiën oudercomité - Checklist financiën ouderwerking vzw-statuut
- Goed verzekerd op school
- Checklist activiteiten veilig organiseren
- Participatie op school (het participatiedecreet)
- Ouders graag gezien op school, hoe en waarom? (laagdrempelig)
- Hoe nemen we alle ouders mee?
- Samen school maken in het secundair onderwijs
- Sterke schOUDERS - goed overleg (methodieken voor overleg)
- Klasouders op school
- Vergader vaardig
- Gids voor ouderwerkingen
10 tips
- 10 tips om ouders te werven
- 10 tips om een nieuwe voorzitter te vinden
- 10 tips voor een warm onthaal van nieuwe ouders
- 10 tips voor een sfeervolle en efficiënte vergadering
- 10 tips over de schoolverzekering
- 10 tips om de stem van alle ouders te vertegenwoordigen
- 10 tips voor een aantrekkelijke website
- 10 tips voor de ouderwerking op Facebook
- 10 tips om promotie te maken voor een activiteit
FAQ's over de ouderwerking (klik op het vakje 'over de ouderwerking')
Heb je een vraag of wens je concrete ondersteuning in verband met de ouderraad? Aarzel niet onze medewerkers te contacteren!
VCOV, januari 2022