Zoeken
De VCOV, ouderkoepel van het vrij onderwijs, heeft in het voorjaar van 2024 een bevraging georganiseerd over het collectief leerlingenvervoer in het buitengewoon onderwijs. Het doel? Nagaan of er sinds 2021 een verbetering is opgetreden en of de door de toenmalig minister van mobiliteit beloofde structurele aanpak soelaas geboden heeft. In samenwerking met de onderwijskoepel Katholiek Onderwijs Vlaanderen hebben meer dan 2160 ouders hun ervaringen gedeeld.
De VCOV plaatste de nieuwe bevindingen tegen de resultaten van eerdere bevragingen en stelt vast dat de cijfers helaas onthutsend blijven: maar liefst 1 op 4 kinderen die gebruikmaken van het collectief leerlingenvervoer zijn in totaliteit nog steeds meer dan 1,5 uur onderweg (enkele rit). Dit heeft ernstige gevolgen voor hun welzijn.
“We zijn erg bezorgd over deze kwetsbare leerlingen, zeker als het naar school gaan veel stress betekent. Dat komt ook hun leren niet ten goede. We hopen dat de nieuwe Vlaamse regering inspanningen levert om de reistijden sterk in te korten en de samenwerking tussen onderwijs en mobiliteit te verbeteren.”
Bruno Vanobbergen - directeur-generaal Katholiek Onderwijs Vlaanderen
Globaal is de duurtijd van de busritten gelukkig wel afgenomen ten opzichte van 2021. Het aantal leerlingen dat dagelijks per enkele rit langer dan 2 uur op de bus zit, daalde met maar liefst 46%. Dit is zeker een stap in de goede richting. Wanneer we kijken naar het aantal leerlingen dat dagelijks per enkele rit tussen 1 en 2 uren op de bus zit, is de daling minder groot: 12,5%. Dit wil zeggen dat er een enorme verbetering is qua reistijd voor de leerlingen die het langst op de bus zitten, maar voor de leerlingen die er tussen 1 en 2 uren over doen, is er minder verbetering. Wetende dat een vermindering van reistijd een directe impact heeft op het welbevinden van de leerlingen, zien we ook voor deze groep leerlingen de reistijd graag nog meer ingekort.
Het streefdoel van De Lijn is dat kinderen minder dan 90 minuten op de bus moeten zitten. Die 90 minuten vormen echter niet de reële reistijd. Die omvat immers de eigenlijke busrit én de eventuele verplaatsing van en naar de opstapplaats. Hier zou idealiter ook rekening mee gehouden moeten worden.
“Mijn zoon zit dagelijks 3,5 à 4 uur op de schoolbus en dan bedoel ik het traject van thuis totdat hij op school is en niet vanaf de busparking want het zou heel onrechtvaardig en absoluut niet correct zijn om dit stuk er van tussen te laten.”
Een anonieme ouder
Het collectief leerlingenvervoer is cruciaal in het buitengewoon onderwijs gezien de leerlingen door de spreiding van de scholen vaak op meer dan 10 km afstand van hun school wonen. Dit levert vaak lange en vermoeiende busritten op. Ouders duiden ook de praktische organisatie en een gebrekkige of niet aanwezige infrastructuur als bijkomende stressfactor aan. Zo hebben sommige bussen bijvoorbeeld geen voorzieningen voor een rolstoel. Ten opzichte van 2021 zijn de bussen volgens de ouders minder voorzien op de noden van hun kinderen (van 54,11% in 2021 naar 47,57% in 2024).
Ouders signaleren ook dat de bussen soms te laat op school toekomen waardoor de leerlingen (3,6% dagelijks en 17,7% soms) een deel van de les missen. Bovendien geven ouders aan niet goed te weten tot wie ze zich bij vragen of klachten kunnen richten en dat ze weinig op de hoogte zijn van het busvervoer an sich.
Een aantal ouders pleit bij de open reacties onder andere voor een inclusieve opvang als oplossing. Door meer lokale en toegankelijke opvangmogelijkheden te creëren, kan de druk op het collectief leerlingenvervoer aanzienlijk worden verminderd.
“Voor ons ligt een deel van de oplossing niet in een aanpassing aan het busvervoer, maar wel in het voorzien van na- en/of voorschoolse opvang voor deze kinderen. (…) Voor deze kinderen is er na 15.25u gewoon geen enkele opvang, laat staan kwaliteitsvolle. Ouders hebben dan ook vaak geen andere keuze dan hun kind op de bus zetten. De bus is ook de naschoolse opvang! Met alle gevolgen van dien voor de kinderen.”
Een anonieme ouder
De VCOV roept op om deze alarmerende bevindingen serieus te nemen en gezamenlijk te werken aan duurzame oplossingen die het welzijn van de kinderen centraal stellen. Een efficiënter en menselijker leerlingenvervoer is essentieel voor de toekomst van onze kinderen in het buitengewoon onderwijs. Laat ons hopen dat er volgende kerst ruimte is voor een geschenk met nog meer impact.
VCOV, 24 november 2024
Klik hier voor een infographic over deze bevraging.