Zoeken
Sinds enkele jaren kan je niet meer zomaar elke school binnenstappen om er je kind in te schrijven. Je moet vaak eerst ‘aanmelden’, wat zoveel wil zeggen als kenbaar maken dat je je kind wil inschrijven in bepaalde scholen. De periode om aan te melden is nu voorbij en de ouders kregen te horen in welke school ze hun kind kunnen inschrijven.
Tenminste, de meeste ouders kregen dit te horen. In veel regio’s is het percentage leerlingen dat de voorkeursschool toegewezen kreeg, hoog. Toch zijn er ook leerlingen die uit de boot vallen en geen plaats krijgen in een school waar ze zich voor aanmeldden. Dat zulke situaties schrijnend zijn en met veel emoties gepaard gaan staat buiten kijf. Als ouderkoepel van het vrij onderwijs vinden we het belangrijk dat hier in de media aandacht aan besteed wordt. Toch kijken we ook met een ongemakkelijk gevoel naar deze focus op leerlingen die geen plaats toegewezen kregen.
Het lijkt alsof de situatie van deze leerlingen aangegrepen wordt om onrust te wekken over het systeem van aanmelden en inschrijven. De één-op-één koppeling van het niet kunnen inschrijven in een school naar keuze en het systeem van aanmelden en inschrijven is onterecht. Stellingen als ‘kamperen is eerlijker’ en ‘we kregen geen toewijzing omdat we pas op het einde van de aanmeldperiode aanmeldden’ worden uitgelicht in de media, hoewel ze niet correct zijn. En daar wringt voor de VCOV het schoentje.
De VCOV is voorstander van de vrije schoolkeuze, waarbij ouders zelf een school kunnen kiezen voor hun kind. We motiveren ouders om zich vóór de keuze voor een school goed te informeren en te kiezen voor een school waar kind en ouder zich goed bij voelen, een school die een pedagogische visie heeft die aansluit bij wat de ouders belangrijk vinden. In de praktijk merken we dat de afstand tussen thuis en school echter een niet te onderschatten factor is bij de schoolkeuze. Als je kind dan geen plaatsje krijgt toegewezen in de voorkeursschool, dan roept dat vragen op en maakt het veel emoties los. Begrijpelijk.
De vrijheid van schoolkeuze brengt echter ook beperkingen met zich mee: het onderwijsaanbod is niet oneindig. In de ene regio is het beperkter dan in de andere. Bovendien is de ene school populairder dan de andere. Ook dat speelt mee. Het aanmeldsysteem kan het capaciteitstekort niet oplossen, het kan het hoogstens monitoren.
Het systeem van aanmelden-vooraleer-te-kunnen-inschrijven heeft zeker zijn beperkingen. Zo kan er bijvoorbeeld niet specifiek rekening gehouden worden met de voorkeur van ouders voor een bepaalde visie of methode. Ook wordt er geen rekening gehouden met het studieaanbod in de hogere jaren. Daar merken we in de praktijk een verschil met de theorie: in alle scholen zou een brede, oriënterende eerste graad beoogd moeten worden, om pas daarna te kiezen voor een bepaalde studierichting. In de praktijk verkiezen ouders echter dat hun kind de schoolloopbaan binnen één school doorloopt. De school is namelijk een gemeenschap en veranderen van gemeenschap is een grote stap. Zeker op puberleeftijd.
Elke initiatiefnemer van het aanmelden kiest zelf met welk aanmeldsysteem er wordt gewerkt. Het bestaan van verschillende systemen naast elkaar brengt een enorme carrousel teweeg na de inschrijvingen. Wie voor alle zekerheid aanmeldde in verschillende regio’s, kan twee plaatsen toegewezen krijgen maar zal er uiteraard maar één effectief gebruiken. Zo komen er nog wel plaatsen vrij maar hoeveel is steeds een vraagteken. Ook dit zorgt voor onrust.
Volgens de VCOV brengt niet het aanmeldsysteem zelf veel onrust bij ouders, maar wel de indianenverhalen errond. Er worden grote inspanningen gedaan om ouders te informeren over het aanmeldsysteem, maar we merken teveel verschillen op in die communicatie. Als dan bovendien foutieve stellingen meer weerklank vinden dan officiële, correcte communicatie, wordt de onrust alleen maar aangewakkerd. Laat ons duidelijk stellen: kamperen is niet eerlijker. Kijk maar naar de dramatische situatie in het buitengewoon onderwijs, die we tot nu toe in deze tekst zelfs nog buiten beschouwing lieten en waar we vanuit de VCOV dringend maatregelen voor vragen.
VCOV, 6 juni 2024