Het beleid met betrekking tot experimenten en projecten

Zoeken

Dit document is enkel zichtbaar voor leden van de VCOV.
Word nu lid
Experimenten en projecten op school

Een nieuw project in de klas, samen op schoolreis, uitwisseling of bezinning… leerlingen kijken er steeds naar uit. Even weg uit de klas of het schoolgebouw en samen iets nieuws ontdekken.  

Wat is het doel van de uitstap? Wie maakt de keuze? Wat is het budget? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat alle leerlingen kunnen deelnemen? Voor het schoolteam vragen uitstappen en projecten heel wat voorbereiding en doordachte keuzes. Gelukkig kunnen ze hiervoor ook rekenen op de ouders, want ouders overleggen in de schoolraad mee over experimenten en projecten op school.

Wettelijk kader

Het participatiedecreet
Het schoolbestuur of zijn gemandateerde legt ieder ontwerp van beslissing voor overleg aan de schoolraad voor als dat betrekking heeft op het beleid met betrekking tot experimenten en projecten. (Art. 21 participatiedecreet)
Wanneer het schoolbestuur een beslissing wil nemen over het beleid inzake experimenten en projecten, moet het ontwerp van beslissing eerst voorgelegd worden aan de schoolraad.  
In de schoolraad moet rekening gehouden worden met de eventuele kosten voor ouders die projecten en experimenten met zich kunnen meebrengen en de duur ervan.

Regelgeving tijdelijke projecten in onderwijs
De Vlaamse regering kan tijdelijke projecten opzetten of scholen de mogelijkheid geven om tijdelijke projecten te organiseren. Ze omschrijft deze projecten, legt de inhoud, doelen, voorwaarden en de tijdsduur vast.
De algemene richtlijnen zijn opgenomen in het decreet betreffende de organisatie van tijdelijke projecten in het onderwijs. Meer concrete en inhoudelijke informatie van de projecten, de voorwaarden, de financiering en de eventuele selectieprocedure staan in de omzendbrieven van de verschillende projecten van het basis- en het secundair onderwijs. Aangezien sommige van de projecten onder de noemer van extra-murosactiviteiten vallen, moet ook rekening gehouden worden met deze regelgeving.  

Regelgeving extra-murosactiviteiten in onderwijs
Extra-murosactiviteiten vinden plaats buiten de schoolmuren, hebben een pedagogisch of opvoedend karakter en worden georganiseerd voor één of meer leerlingengroepen.  
Het schoolbestuur beslist over de organisatie van deze extra activiteiten en oordeelt zelf, in overleg met de leerkrachten en met de schoolraad hoeveel lesdagen aan bepaalde activiteiten zullen worden besteed, welke leerlingengroepen deelnemen en hoe de niet-deelnemende leerlingen worden opgevangen.
Aangezien extra-murosactiviteiten deel uitmaken van het leerprogramma, is het de bedoeling dat alle leerlingen eraan deelnemen. Toch hebben ouders de vrijheid om zelf te beslissen of hun kind al dan niet deelneemt. Een schriftelijk toestemming of weigering van de ouders is nodig.

Regelgeving m.b.t. kostenbeheersing in onderwijs
Ouders die deel uitmaken van een schoolraad uit het basisonderwijs moeten erover waken dat de kostprijs van de activiteit of het project binnen de maximumfactuur valt. Voor meerdaagse uitstappen (die gedeeltelijk binnen en buiten de schooluren vallen bv. zee- of bosklassen) geldt de minder scherpe maximumfactuur:

  • Voor een kind uit de lagere school is er een maximumbedrag voor de volledige duur van het lager onderwijs. Dit bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd en kan in principe elk jaar stijgen. (Zie Onderwijs Vlaanderen voor de meest actuele bedragen.)  
  • In het kleuteronderwijs is er geen minder scherpe maximumfactuur. De school mag aan ouders van kleuters geen bijdrage vragen voor meerdaagse uitstappen.
  • Meerdaagse uitstappen die volledig buiten de schooluren plaatsvinden, zoals een reis in de vakantie, vallen niet onder de maximumfactuur.


Een school voor secundair onderwijs mag aan de ouders een bijdrage vragen voor bepaalde activiteiten, zoals bv. een theaterbezoek, meerdaagse uitstappen… Er is geen maximumbedrag voor de bijdragen van de ouders, maar de school moet zich aan afspraken houden en een bijdrageregeling uitwerken.

De bijdragelijst vermeldt de verschillende categorieën van kosten die de school aan de ouders kan doorrekenen. Per categorie vermeldt ze ook het maximaal te verwachten bedrag, voor zover een raming mogelijk is. Het principe is dat de kostprijs in verhouding moet staan tot wat de school aanbiedt. In de bijdrageregeling staan ook:

  • de afwijkingen die de school kan toekennen, zoals een regeling voor kwetsbare ouders,
  • de mogelijkheid tot gespreid betalen,
  • de betaalmomenten (minstens 3 per schooljaar)
  • de gegevens van een contactpersoon voor vragen over betalingen

De school moet de bijdrageregeling en de bijdragelijst bespreken in de schoolraad. Ouders zijn in de schoolraad vertegenwoordigd. De school maakt de bijdrageregeling bekend aan de ouders via het schoolreglement.

Voorbeelden van projecten en activiteiten
  • Content and Language Integrated Learning: via CLIL krijgen leerlingen uit het secundair onderwijs niet-taalvakken in het Frans, Engels of Duits. Ook stages kunnen in een vreemde taal.
  • Leerlingen kunnen op uitwisseling gaan via het Europees programma Erasmus+. Epos-Vlaanderen.be bevat meer informatie over de uitwisselingsprogramma’s voor basis- en secundair onderwijs.
  • Werken aan oudervriendelijkheid op school kan starten via een bevraging bijv. de Tool Oudervriendelijke School van de VCOV.
  • In bepaalde regio’s lopen proefprojecten leerlingenvervoer in het buitengewoon onderwijs. Ze onderzoeken mogelijkheden voor een beter aangepast vervoer van leerlingen uit het buitengewoon onderwijs. 
  • Heel wat scholen gaan met hun leerlingen op openluchtklas bv. bos-, sneeuw of boerderijklas. Openluchtklassen vzw van Katholiek Onderwijs Vlaanderen ondersteunt scholen bij de organisatie. 
  • ‘Meester op de fiets’, ‘Zwemspetters', ‘Kronkeldiedoe’… zijn enkele projecten van MOEV om leerlingen op school te laten bewegen en sporten.
  • ‘Verkeersouders’, ‘Sam de verkeersslag’, ‘Meester op de fiets', 'Aya', 'Schoolstraat'… zijn enkele voorbeelden van projecten rond verkeerseducatie op school. Inspiratie kan je vinden op Mobiel 21, VSV…
  • Tijdens de Voorleesweek kan de school of ouderwerking een Grote Voorleesdag organiseren en komen (groot)ouders voorlezen in de klas van hun kind(eren).
  • Voor projecten rond milieu en duurzaamheid op school kan je bij MOS terecht.
  • De ouderwerking en de school kunnen samen nadenken over het uitwerken van een nieuwe (groene) speelplaats. 

Aandachtspunten voor ouders
  • Het schoolbestuur is verplicht om geplande projecten op voorhand voor overleg voor te leggen aan de schoolraad. Ouders kunnen ook interessante projecten aanbrengen op de schoolraad. Ouders in de schoolraad waken er mee over dat de geplande projecten kaderen binnen het pedagogisch project van de school en de te realiseren eindtermen. Projecten zorgen bij voorkeur voor een educatieve, sociale, sportieve, communicatieve meerwaarde en dit binnen haalbare financiële gezinsbudgetten.
  • Het schoolbestuur is verplicht om bij het begin van het schooljaar alle voorziene kosten voor de ouders, dus ook kosten voor extra-murosactiviteiten en projecten, in de bijdrageregeling aan de ouders door te spelen. Ouders die deel uitmaken van een schoolraad uit het basisonderwijs waken erover dat de kostprijs van een project of activiteit binnen de maximumfactuur valt.
  • Adviseer de school om na te gaan of er subsidies mogelijk zijn. Zijn er in de gemeente, via het OCMW of de mutualiteit tegemoetkomingen voor ouders bij schoolactiviteiten?
  • Ondanks alle kostenbesparende maatregelen zullen er ouders zijn die niet of maar gedeeltelijk kunnen betalen. Op welke manier is gespreide betaling mogelijk? Kunnen ouders op voorhand sparen? Is er een vangnet? Misschien kan de ouderwerking bijpassen of een solidariteitsfonds oprichten?
  • Wat met leerlingen die bv. door ziekte niet kunnen deelnemen aan een activiteit? Hoe wordt er voor gezorgd dat zij de leerstof toch zien? Hoe gaat de school om met de betaling? Is terugbetaling mogelijk bij niet-deelname door onvoorziene omstandigheden?
  • Worden uitstappen en reizen goed op voorhand gepland en tijdig gecommuniceerd aan ouders? Zo kunnen ouders zich goed voorbereiden. 
  • Wordt er doordacht omgegaan met wat leerlingen nodig hebben voor een uitstap, reis of sportdag en de kosten die hieraan verbonden zijn, bv. regenlaarzen, slaapzak, reiskoffer, toilettas…? Is dit wel echt noodzakelijk? Kan de ouderwerking helpen om een voorraad materialen aan te leggen in de school? De leerlingen kunnen deze spullen dan uitlenen. Of werk samen met een plaatselijke kringwinkel.
  • Hoe zit het met de verzekering? Valt de activiteit of uitstap zeker onder de schoolpolis? Is een ouder die meegaat als begeleider gedekt door de schoolpolis? Zijn ouders die met hun eigen wagen leerlingen vervoeren verzekerd via de schoolpolis?

Bronnen en meer info

 

VCOV, december 2022