Een rondetafelconferentie om met verve samen school te maken

De basisschool Sint-Andreas is een warme, open school in het hart van Brugge. De school huisde in een oud gebouw dat niet meer voldeed aan de huidige normen. De voorbereiding op een nieuwbouw bleek een scharniermoment te zijn: de school stapte in een veranderingstraject. De nieuwbouw en inplanting op de schoolsite werd besproken. De school maakte van deze gelegenheid ook gebruik om samen met alle betrokkenen een nieuwe visie te schrijven. De huidige visie werd onder de loep gelegd en samen met de betrokken partners werd er constructief en toekomstgericht gedacht over de kansen en mogelijkheden van de school. De kern van de nieuwe visie werd: ‘autonome leerlingen afleveren’.

Dit gebeurde onder begeleiding van CEGO (Centrum voor Ervaringsgericht Onderwijs vzw) . Een sterk staaltje ‘samen school maken’!


Rondetafelconferentie

Zowel schoolteamleden als leerlingen, ex-leerlingen, ouders, CLB-medewerkers, externe therapeuten, externe toezichters, personeel van voorzieningen en zelfs de burgemeester werden uitgenodigd voor een rondetafelconferentie met als doel stil te staan bij het huidig en toekomstig onderwijs binnen de basisschool Sint-Andreas. Eén ding stond al bij aanvang vast: er zou geschreven worden aan een samen-verhaal.

In een grote zaal met verschillende tafels werden de deelnemers gegroepeerd per tafel waaraan telkens 8 à 9 deelnemers zaten. De samenstelling van de deelnemers werd per tafel bewust divers gehouden: leerkrachten, CLB-medewerkers, medewerkers van het lokale revalidatiecentrum, oud-leerlingen, de burgemeester en ouders zaten gemengd aan tafel. Elke tafel was voorzien van het nodige materiaal: van post-its tot posters en stiften.

De rondetafelconferentie bestond uit drie rondes:

Ronde 1
In de eerste ronde werd de huidige visie toegelicht en kregen de participanten een antwoord op de vraag hoe de school vandaag werkt. Dit werd ook wetenschappelijke onderbouwd zodat de ouders ook de motivatie voor bepaalde keuzes kunnen begrijpen. Door over de huidige keuzes in dialoog te gaan, kwamen de groepen tot een matrix/kwadrant waarin vier zaken opgenomen werden:

1.    Wat moet weg (en werkt dus niet op school)?
2.    Waarin kan de school groeien? Waar heeft de school nog stappen in te zetten?
3.    Waar blinkt de school in uit (en werkt dus op school)? Dit willen we behouden.
4.    Wat zou fantastisch zijn? Waar dromen we van?

Ronde 2
De deelnemers kregen een filmpje van UNESCO te zien met als vraag: 'Wat is de grootste uitdaging voor de toekomst van deze school?'. Uit deze bevraging kwamen o.a. de volgende vaardigheden voort: open mindset, creativiteit en zelfsturing.

Ronde 3
Tijdens ronde 3 stond men stil bij de normen en waarden op school: 'Waaraan hecht de school belang? Welke waarden worden veruitwendigd? ...' Om hier een antwoord op te vinden werd een fictieve zoektocht gestart naar mogelijke ambassadeurs (bekende personen) van de school. Voor de selectie van de ambassadeurs moest er geargumenteerd worden voor welke eigenschappen ze gekozen werden. Onder andere Marc Herremans, Tom Waes en Kim Clijsters werden genoemd. Allemaal personen die gekend staan omwille van hun doorzettingsvermogen.

Na deze 3 rondes werd de vergaarde informatie teruggekoppeld via een syntheseblad. De synthese werd opgebouwd volgens de principes van Simon Sinek: eerst uitleggen waarom je iets doet om vervolgens te bekijken hoe je het kan realiseren en wat er dan juist veranderd zal zijn.

Enkele realisaties uit het verhaal van SAMEN

Zachte landing
Er werd gekozen voor een zachte landing. Dat wil zeggen dat ouders hun kinderen tussen 8u15 en 8u30 naar de klas mogen brengen en dit tot in het zesde leerjaar. Ze mogen dus tot in de klas komen. Ze hebben daar de mogelijkheid om rechtstreeks met de leerkracht te spreken waardoor boodschappen zonder ruis doorgegeven worden en er maximaal wordt ingezet op de vertrouwensband met de leerkracht.
Verhaal van pleinen
Doorheen het schoolgebouw zijn er verschillende pleinen: een kleuterplein, een leerplein voor het 1ste, 2de en 3de leerjaar, een leerplein voor het 4de en 5de leerjaar en een administratieplein. De speelplaats is eveneens opgedeeld in verschillende buitenpleinen. De pleinen zorgen voor openheid, warmte en ontmoeting. Bovendien wordt er ook een gang of een deel van een vleugel van het gebouw gebruikt waar men de brug maakt tussen het 6de leerjaar en het middelbaar. Wanneer ouders hun kinderen naar school brengen bieden de pleinen tevens veel aanspreekmogelijkheden.

Auditieve en visuele rust
Een open school leent zich tot het voeren van veel leerrijke gesprekken en ‘samen leren’. Dit kan een zekere geluidshinder met zich meebrengen. Om hier een structurele oplossing aan te bieden werd er geïnvesteerd in een goede akoestiek. Naast auditieve rust op school heerst er ook visuele rust. Men houdt rekening met de zorgnoden van de leerlingen (en hun ouders) door te ontprikkelen. Geen drukke klaslokalen of volgehangen muren, maar een bewuste keuze voor visuele rust.

Teamteaching en cohousing
Om het verhaal van samen extra te onderstrepen werd er zowel voor teamteaching als cohousing gekozen. De basisschool en het secundair onderwijs delen hetzelfde gebouw. In de basisschool wordt er aan teamteaching gedaan. Per leerjaar zijn er twee samenwerkende klassen. De deuren tussen de klaslokalen kunnen worden opengezet waardoor er samenwerking en teamteaching mogelijk gemaakt wordt.

Slaapklasje en kinderverzorging
Aanvankelijk waren er op de beide vestigingen twee kleuterscholen met telkens een volledig aanbod. Door een geoliede samenwerking werden de twee kleutervestigingen opgesplitst in een vestiging met een kleuterafdeling voor de jongste peuters en kleuters en een vestiging met een kleuterafdeling voor de oudste kleuters. In beide vestingen zijn er dus meerdere gemengde klassen. Zo ontstond de mogelijkheid om de middelen te groeperen en met deze middelen een voltijdse kinderverzorgster aan te nemen en een slaapklasje in te richten. Bovendien is de infrastructuur nu nog beter aangepast. Een peuter ‘speelt’ immers nog anders dan een kleuter uit de derde kleuterklas.

Bevraging buitenpleinen
Tijdens het oudercontact van het herfstrapport werden de ouders bevraagd over de inrichting van de speelplaats. De voorstellen werden met pictogrammen gevisualiseerd zodat alle ouders bereikt konden worden. De ouders kregen drie groene en drie rode stickers. Ze mochten de stickers kleven bij de voorstellen waar ze volledig wel/niet achterstonden. De voorstellen stonden bewust in de nabijheid van de bar opgesteld zodat er mogelijkheid was tot napraten.
In de volgende nieuwsbrief werden de resultaten van deze bevraging teruggekoppeld naar de ouders.

De basisschool Sint-Andreas is gelegen in hartje Brugge en heeft twee vestigingen. De vestiging ‘Garenmarkt’ waar de oudste kleuters en de lagere school samen met het secundair onderwijs co-housen en 100 meter verder de vestiging ‘Heilig Hart’ waar de peuters samen met de kleuters uit de eerste kleuterklas hun eerste schoolervaring opdoen. De school kent een zeer divers publiek.

• Het is een samen-verhaal waarin participatie en betrokkenheid hoog in het vaandel worden gedragen.
• De gevolgen zijn positief en zichtbaar. Zo zorgen de zachte landingen en het verhaal van pleinen voor een verhoogde ouderbetrokkenheid.
• Er wordt maximaal ingezet op het bereiken van alle ouders. Door te werken met pictogrammen worden meer ouders bereikt.
• Het is een continu verhaal. Nu, bijna vijf jaar en de ingebruikname van de nieuwbouw later, is men volop bezig met het bijsturen.
• Ouders worden geïnformeerd over de verschillende stappen die gezet worden.
• Er wordt gedacht in mogelijkheden en in functie van de noden. Het kind staat centraal.
  
  

• Zorg dat je de stem van alle ouders mee hebt. Soms hoor je enkel de luidste roepers of ouders die enkel hun eigen stempel willen doortrekken. Door een bevraging tijdens een oudercontact te organiseren, bereik je meerdere ouders en hoor je dus ook meerdere stemmen.
• Eerst werd er afgestemd met het onderwijsteam. Dit zowel met het team van de basisschool als van de secundaire school. Hierdoor werd de draag- en daadkracht vergroot. Doordat er eerst binnen het schoolteam een denkoefening gemaakt werd, waren zij al volledig mee in het verhaal van het veranderingstraject. De ouders waren dit nog niet. Het is belangrijk om hier aandacht voor te hebben.
  
• Zorg geregeld voor een terugkoppeling. Ouders zijn graag op de hoogte van wat er met hun input gebeurt. Een nieuwsbrief leent zich hier uitstekend toe.
• Een veranderingstraject is een complex gebeuren. Veranderingen kunnen weerstand met zich meebrengen. Weerstand zien als een vorm van betrokkenheid is een constructief uitgangspunt.
  
  

Sint-Andreas Brugge – basisschool
Jakobinessenstraat 4
8000 Brugge
Tel 050 47 09 67 en 0494 25 92 02
Directeur: Martine Fontaine


VCOV, februari 2024