Leesplezier in het SO: ontdek de wereld van boeken

Voorlezen

Bij voorlezen denk je misschien snel aan jonge kinderen, maar het kan ook in het secundair onderwijs. Een leerkracht die met passie voorleest, brengt al snel leesmicroben over op de leerlingen. Kies bijvoorbeeld een boek dat aansluit bij de inhoud van jouw vak en lessen en lees elke les een stukje voor. 

Sommige leerlingen lezen zelf ook graag voor. Laat leerlingen bijvoorbeeld voorlezen aan jongere leerlingen, binnen de school, of misschien is er een nabijgelegen lagere- of kleuterschool?

Er bestaan ook naschoolse initiatieven waarbij kinderen buiten de lesuren voorlezen voor jonge kinderen. De voorlezers gaan dan bijvoorbeeld aan huis of organiseren voorleessessies in de plaatselijke bibliotheek. Je leerlingen motiveren om aan dergelijke leesprojecten deel te nemen en zo iets te betekenen voor jongere kinderen, kan zeer motiverend werken. Bovendien biedt het een gelegenheid om ook ouders te betrekken: misschien brengen zij hun kinderen wel naar zulke leessessies, praten ze met hun kinderen thuis over de voorleessessies of over de inhoud van de boeken, doen ze zelf mee aan de voorleessessies of gaan ze op den duur ook zelf meer voorlezen.

Boekenkeuzestress

Weten de jongeren niet welk boek te kiezen? Wat denk je van een ‘boekenblinddate’? Verpak een aantal boeken in neutraal papier en laat de jongeren een boek nemen. Wil je hen toch de mogelijkheid geven een boek te kiezen dat mogelijk aansluit bij hun interesses? Schrijf dan op het kaftpapier een aantal steekwoorden (bijvoorbeeld: fictie, avontuurlijk, …) of schrijf een zogenaamde boodschap van het hoofdpersonage aan de lezer. Tip: vraag de ouderwerking om hulp bij het verzamelen van boeken, bij het inpakken en het schrijven van de boodschappen. 

Sommige bibliotheken hebben een aanbod voor scholen. Zo kan je soms voor leesprojecten een e-reader lenen voor elke leerling waarop de bibliotheek dan drie boeken plaatst die de leerlingen kunnen lezen. Informeer eens bij de lokale bibliotheek naar de mogelijkheden.

Al eens gedacht aan een vakoverschrijdende leescarrousel? Het Leonardo College in Denderleeuw stimuleert op die manier de leerlingen om te lezen. In vier themakamers krijgen leerlingen prikkelende mysteries voorgelegd. De leerlingen kiezen zelf over welk mysterie ze een tekst willen lezen. Ontdek meer via het interview in Klasse.

Boekenjagen

Daag de leerlingen eens uit om een boek achter te laten in ‘het wild’ en boeken ‘te vangen’. De boekenjagers is een bestaand initiatief waar iedereen aan deel kan nemen. Je kan ook zelf of in samenwerking met de ouderwerking een dergelijk maar kleinschaliger initiatief opzetten: verzamel boeken die gedropt mogen worden. Voorzie de boeken van een briefje waarop staat dat het een zwerfboek is. Laat het boek ergens achter (in de school, of op het schooldomein. Let op: verpak het boek in plastic als je het buiten achterlaat). Plaats een hint op een zichtbare plaats, bijvoorbeeld op een prikbord of op de digitale leeromgeving. De vinder meldt welk boek hij gevonden heeft en waar. Hij mag het boek lezen en daarna weer ergens achterlaten voor een volgende lezer. Je kunt ook boeken per twee droppen: eentje voor de ouder(s) en eentje voor de jongere.

Leeskalender

Bijna het hele jaar is het wel ‘de dag van..’ of de ‘week van…’. Maak samen met de leerlingen een leeskalender met boekentips die aansluiten bij ‘de dag van’. Laat leerlingen zelf boeken voorstellen, zo vinden zij iets van zichzelf terug op de kalender én inspireren de leerlingen elkaar. Je kunt ook de verjaardagen van de leerlingen, de leerkracht, leden van de ouderwerking, … en hun favoriete boek opnemen in de kalender. Hang de kalender nadien op een zichtbare plaats in de klas.

Bron: https://www.lezen.nl/wp-content/uploads/2021/06/Leeskalender_2021_DEFonline.pdf

Lezen in de studie

Soms kan een les niet doorgaan en moeten leerlingen plaatsnemen in de studie. Als er geen taak van de klasleerkracht beschikbaar is, kan je leerlingen gerust laten lezen of taakjes rond lezen laten maken. Het is wel belangrijk dat er achteraf iets gedaan wordt met deze taakjes, anders zijn de leerlingen minder gemotiveerd zich in het vervolg voor de taakjes in te zetten. Is het mogelijk om boeken te voorzien in de studieruimte? Misschien kunnen leerlingen een gedichtje schrijven over het hoofdpersonage van hun boek en kan daar een wedstrijdje aan gekoppeld worden? Laat leerlingen hun leeskilometers bijhouden (op papier, of in een digitale app bijvoorbeeld) en voorzie bij een aantal ‘mijlpalen’ een kleine beloning. Spreek de leerlingenraad en de ouderwerking aan om te vragen of zij mee willen denken over mogelijke opdrachten, of zij boeken kunnen voorzien, of zij kunnen meewerken aan het maken van dergelijke opdrachten, of om te jureren bij wedstrijdjes.

Ben je met (een van) deze voorbeelden aan de slag gegaan? Laat het ons weten via info@vcov.be  

Juni 2022